قلمرو اعتبار شرایط صحت معامله در ایقاع

مشخصات اصلی

قیمت: 9000 تومان

خرید و دانلود فایل

معرفی اجمالی محصول

نقد و بررسی

مشخصات فنی

فیلم محصول

پرسش و پاسخ

نقد و بررسی

تحقیق مربوطه به صورت فایل ورد و قابل ویرایش می باشد و دارای 92صفحه است . بلافاصله بعد از پرداخت و خرید لینک دانلود نمایش داده می شود، علاوه بر آن لینک مقاله مربوطه به ایمیل شما نیز ارسال می گردد.

مقدمه ............................................................................................................................ 1

فصل اول : کلیات ........................................................................................................ 5

مبحث اول : مفهوم و ماهیت ایقاع..................................................................................... 6

گفتار اول : تعریف قانون مدنی از ایقاع ........................................................................ 8

گفتار دوم : تمییز ایقاع از عقد.......................................................................................... 9

بند الف-استقلال و وابستگی انشاء ................................................................................. 10

بند ب- کفایت یک انشاء یا ضرورت تراضی در ایجاد اثر حقوقی......................................12

بند ج- مبانی ایجاد اختلاف در تمییز ایقاع...................................................................... 13

بند ج 1 : ایقاع قابل رد ................................................................................................ 13

بند ج 2 : عدم تعادل نقش ایجاب و قبول........................................................................ 13

بند ج3 : بر هم خوردن شرایط متعارف عقد...................................................................... 15

بند ج 4 : اختلاط عقد و ایقاع در یک عمل حقوقی............................................................ 17

مبحث دوم : مبانی اعتبار ایقاع ....................................................................................... 19

گفتار اول : اصل حاکمیت اراده...................................................................................... 20

گفتار دوم : نفوذ قانون...................................................................................................21

بند الف-اعتبار بخشیدن به اعمال حقوقی.........................................................................21

بند ب- تحدید قلمرو حاکمیت اراده................................................................................22

مبحث سوم : اقسام ایقاع...............................................................................................23

گفتار اول : اقسام ایقاع از لحاظ لزوم و جواز و اصل لزوم در ایقاع....................................24

بند الف – ضابطه تمییز ایقاع لازم و جایز .......................................................................29

بند ب- امکان وجود ایقاع خیاری...................................................................................30

گفتار دوم : انواع ایقاع از جهت کیفیت انشاء...................................................................37

بند الف-تحلیل صحت ایقاع معلق...................................................................................39

بند ب- مواردی که ایقاع معلق باطل است.......................................................................40

گفتار سوم : انواع ایقاع از لحاظ مطلق یا مشروط بودن..................................................... 42

گفتار چهارم : انواع ایقاع از لحاظ الگوی ماهیتی ............................................................. 45

بند الف-اصل آزادی اراده در ایقاع ................................................................................ 46

بند ب- نتیجه اصل آزادی اراده در ایقاع ........................................................................ 47

گفتار پنجم : ایقاع از جهت اثر ذاتی .............................................................................. 48

فصل دوم : شرایط صحت ایقاع بر مبنای ماده 190 از قانون مدنی .............................. 51

عنوان صفحه

مبحث اول : قصد و رضادر ایقاع ................................................................................... 52

گفتار اول : مفهوم قصد و رضا و اعتبارش درایقاع .......................................................... 53

گفتار دوم : شرایط تأثیر قصد و رضا ............................................................................. 55

بند الف-وجود اراده ..................................................................................................... 55

بند ب- اعلام اراده ...................................................................................................... 55

بند ب 1 : اعلام صریح یا ضمنی ................................................................................... 58

بند ب 2 : عدم لزوم تشریفات ....................................................................................... 59

بند ب 3: سکوت و بیان اراده ........................................................................................ 60

گفتار سوم : موانع تأثیر اراده ( قصد و رضا ) ................................................................. 62

بند الف : اشتباه ............................................................................................................ 62

بند الف 1 : مفهوم اشتباه ............................................................................................... 63

بند الف 2 : اشتباهی که باعث بطلان ایقاع می شود ......................................................... 63

بند الف2/1 : اشتباه در خود موضوع ایقاع ...................................................................... 64

بند الف 2/2 : اشتباه در شخص طرف ایقاع .................................................................... 65

بند الف 2/3 : اشتباه در شخصیت طرف ایقاع ................................................................. 66

بند الف 3 : اشتباهی که در ایقاع بی تأثیر است ............................................................... 67

بند ب: اجبار و اکراه .................................................................................................... 68

بند ب 1 : پیشینه تاریخی و مفهوم اجبار و اکراه و تفاوت آنها با هم ................................. 68

بند ب 2 : بررسی اجمالی شرایط اکراه ........................................................................... 71

بند ب 3 : تأثیر اجبار در ایقاع ....................................................................................... 72

بند ب 4 : تأثیر اکراه در ایقاع ....................................................................................... 73

مبحث دوم : اهلیت در ایقاع .......................................................................................... 75

گفتار اول : مفهوم اهلیت و اقسام آن .............................................................................. 75

بند الف: اهلیت تمتع .................................................................................................... 76

بند ب: اهلیت استیفاء ................................................................................................... 76

گفتار دوم : ارکان اهلیت و اعتبار آن در ایقاع...................................................................... 78

بند الف: بلوغ و اعتبار آن در ایقاع ...................................................................................... 79

بند الف 1 : مفهوم بلوغ........................................................................................................ 79

بند الف 2 : اوصاف و مبانی حجر صغیر............................................................................... 81

بند الف 3 : مراحل صغر و تاثیر آن در ایقاع......................................................................... 82

بند الف بند 3/1 : صغیر غیرممیر........................................................................................... 82

بند الف3/2 : صغیر ممیز....................................................................................................... 82

بند ب : عقل و اعتبار آن در ایقاع ........................................................................................ 83

بند ب 1 : تعریف جنون و مراحل آن.................................................................................... 84

بند ب 2 : جنون دائم و جنون ادواری................................................................................... 85

بند ج : رشد و اعتبار آندر ایقاع ........................................................................................ 86

بند ج 1 : مفهوم رشد........................................................................................................... 86

بند ج 2 : سن رشد در حقوق کنونی ................................................................................... 87

مبحث سوم : موجود و معین بودن موضوع ایقاع .................................................................. 90

گفتار اول : موجود بودن موضوع ایقاع ................................................................................ 92

گفتار دوم : معلوم و معین بودن موضوع ایقاع ...................................................................... 93

بند الف- مواردی که علم تفصیلی نیاز است......................................................................... 95

بند ب- مواردی که علم اجمالی کافی است......................................................................... 96

گفتار سوم : قدرت بر تسلیم ................................................................................................ 97

بند الف – مبنای حقوقی شرط.............................................................................................. 97

بند ب- زمان لزوم قدرت بر تسلیم ...................................................................................... 98

بند ج – غیر مقدور بودن موقت ............................................................................................98

گفتار چهارم : مملوک بودن مورد ایقاع................................................................................. 99

گفتار پنجم : قابل تملک بودن .............................................................................................. 99

مبحث چهارم : مشروعیت جهت در ایقاع .......................................................................... 101

گفتار اول : مفهوم جهت و تفکیک جهت از علت............................................................... 101

گفتار دوم : قلمرو اعتبار جهت نامشروع در ایقاع ............................................................... 102

گفتار سوم : شرایط تأثیر جهت نامشروع............................................................................. 108

بند الف: وجود واقعی انگیزه نامشروع................................................................................. 108

بند ب: بی واسطه بودن انگیزه نامشروع............................................................................... 108

بند ج : محرز بودن جهت نامشروع .................................................................................... 109

بند د: همزمان بودن جهت نامشروع با قصد انشاء................................................................ 109

بند هـ - لزوم اجتماع شرایط مذکور با هم ........................................................................ 110

فصل سوم : ضمانت اجرای فقدان شرایط ماده 190 قانون مدنی در ایقاع .................. 111

مبحث اول : فقدان قصد و رضا.......................................................................................... 112

گفتار اول : ضمانت اجرای فقدان قصد............................................................................... 113

بند الف: اجبار ................................................................................................................... 113

بند ب: اشتباهی که باعث فقدان قصد می شود .................................................................. 114

بند ج: ایقاع صوری ........................................................................................................... 114

گفتار دوم : ضمانت اجرای فقدان رضا............................................................................... 115

بند الف : ایقاع فضولی ...................................................................................................... 115

بند ب: ایقاع اکراهی .......................................................................................................... 117

مبحث دوم : وضعیت حقوقی ایقاعات اشخاص فاقد اهلیت................................................ 118

گفتار اول :ایقاعات اشخاص فاقد قدرت تمییز................................................................... 119

بند الف: ایقاعات مجنون..................................................................................................... 119

بند ب: ایقاعات صغیر غیرممیز............................................................................................ 120

گفتار دوم : ایقاعات اشخاص دارای قدرت تمییز و بالغ فاقد رشد...................................... 120

بند الف: ایقاعات صغیر ممیز.............................................................................................. 121

بند ب: ایقاعات سفیه ........................................................................................................ 124

بند ج : ایقاعات افراد بالغ فاقد رشد................................................................................... 125

مبحث سوم : ضمانت اجرای فقدان شرایط معین نبودن موضوع........................................... 126

گفتار اول : موجود نبودن موضوع ایقاع.............................................................................. 127

گفتار دوم : معلوم و معین نبودن موضوع ایقاع.................................................................... 128

گفتار سوم : ضمانت اجرای فقدان قدرت بر تسلیم............................................................. 130

گفتار چهارم : ضمانت اجرای غیرقابل تملک بودن مورد ایقاع ........................................... 131

گفتار پنجم : ضمانت اجرای فقدان قدرت برنقل و انتقال ....................................................131

مبحث چهارم : وضعیت حقوقی ایقاع دارای جهت نامشروع............................................... 132

مبحث پنجم : وضعیت حقوقی ایقاع با انگیزه فرار از دین................................................... 133

نتیجه گیری................................................................................................................ 136

پیشنهاد...................................................................................................................... 140

منابع ......................................................................................................................... 141

مبحث اول : مفهوم و ماهیت ایقاع

ایقاع در لغت عرب به معنی واقع ساختن و تحقق بخشیدن آمده است[1] . در رابطه با معنی اصطلاحی ایقاع از حقوقدانان تعاریف به نسبت یکسان موجود است که در اینجا هر کدام یک از این تعاریف را بیان کرده و سپس با توجه به این تعاریف مفهوم واحدی را از آنها استخراج می کنیم .

در یک تعریف این گونه بیان شده است که در اصطلاح حقوقی دارای دو معنی مصدری و اسم مفعولی یا محصولی است . در معنیمصدری ایقاع عبارت است از انشای ماهیت حقوقی به اراده شخص مانند انشای تملک سهم مشاع فروخته شده در برابر معادل ثمن معامله که به وسیله شفیع به خریدار داده می شود و در معنی اسم مفعولی ایقاع عبارت است از ماهیت حقوقی یک طرفه که در قانون پیش بینی شده و به اراده انشایی شخص ایقاع کننده در عالم اعتبار تحقق پیدا می کند . مثلاً ماهیت شفعه که در نتیجه انشاء و اعمال حق شفعه در عالم حقوق به وجود می آید[2]. یااستاددیگر بیان کرده که یک عمل حقوقی یک جانبه است و برای وقوع آن قصد و رضای یک طرف کافی است مانند طلاق که در حقوق ایران یک عمل حقوقی یک جانبه و ایقاع به شمار میآید زیرا اگرچه توافق زوجین می تواند انگیزه و مبنای طلاق باشد ولیخود طلاق عملی است که در آخرین مرحله بعد از صدور گواهی عدم امکان سازش ، زوج یا نماینده او واقع می سازد و اراده زن در این مرحله برای تحقق طلاق شرط نیست[3].

استاد دیگری در مورد ماهیت ایقاع این گونه بیان می کند که قانون گذار ما تعریفی از ایقاع نکرده است .

در خصوص شرع نیز تعریفی از ایقاع نشده است . فقهاء نیز تعریف مختلف از ایقاع کرده اند که غالباً مبهم است و محل اشکال هم است . در اصطلاح 789 کتاب ترمینولوژی حقوق سابقاً ایقاع را چنین تعریف کرده بودیم « عملی است قضایی و یک جانبه که به صرف قصد انشاء یک طرف ، منشاء اثر حقوقی شود بدونه این که تأثیر قصد مذکور ضرری به دیگری برساند مگر در موارد مصرح در قانون مانند أخذ به شفعه و طلاق1.

از تعاریف دیگر موجود از ایقاع تعریف مذکور است که : انشاء اثر حقوقی است که با یک اراده انجام می شود2.

یا استاد دیگر بیان کرده که ایقاع عمل حقوقی است که در اثر یک اراده حاصل می شود ، در ایقاع یک شخص تصمیممی گیرد و توافق لازم نیست . طلاق از جمله ایقاعات است . اراده زن را لازم ندارد ، ابراء دین و فسخ قرارداد از انواع ایقاعات اند در ابراء کافی است که داین مدیون را از دین بری نماید و رضایت مدیون لازم نیست[4].

حال دراین بین با توجه به تعاریف موجود که ازایقاع وجود داشت می توان ارکانی را برای یک ایقاع درنظر گرفت :

1-قصد یک طرفی که منشاء اثر حقوقی باشد . در این عنصر نمی توان تردید کرد . مهم ترین معیار تمییز عقد از ایقاع همین مورد ا ست زیرا در عقد دو قصد متقابل باید وجود داشته باشد حال آن که در ایقاع قصدهای متقابل ضرورت ندارد .

2- قصد مذکور باید به صورت قصد انشاء باشد بنابراین اقرار ، شهادت یا طرح دعوا که با قصد یک طرف محقق می شود چون فاقد قصد انشاء هستند ایقاع نیستند در واقع این امور اخبار هستند نه انشاء .

3- اهلیت ایقاع کننده : ایقاع کننده باید دارای اهلیت باشد چنانکه در ماده 269 ق . م می بینیم بیان می دارد : وفاء به عهد وقتی محقق می شود که متعهد چیزی را که میدهد مالک یا مأدون از طرف مالک باشد و شخصاً هم اهلیت داشته باشد حال می دانیم که وفای به عهد از ایقاعات است . بنابراین این ماده در ایقاع خصوصیتی ندارد و هر ایقاعی این عنصر را باید داشته باشد1 پس مشخص می شود که ایقاع یک عمل ارادی یک جانبه است که عاملآن باید قصد انشاء داشته باشد و برای این عمل اهلیت لازم را نیز دارا باشد.

گفتار اول : تعریف قانون مدنی از ایقاع

قانون مدنی ایران از ایقاع تعریفی را بیان نکرده است و تنها مواردی از ایقاع را بیان کرده است و بعد از آن به مشخص کردن احکام خاص آن پرداخته است .

برای مثال در ماده 289 از قانون مدنی در بیان مفهوم ابراء بیان شده است که داین از حق خود به اختیار صرف نظر نماید یا در ماده 808 از قانون مدنی بعد از بیان شرایط لازم برای ایجاد حق شفعه بیان می کند که شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهد و حصه مبیع را تملک کند یا در باب طلاق در ماده 1133 و 1136 که از این مواد فهمیده می شود یک عمل یک طرفه است .

از نظر ماهیت حقوقی در فقه اسلامی و قانون مدنی طلاق ایقاعی است که از سوی مرد یا نماینده او واقع می شود .

حتی در مواردی که طلاق براساس توافق زوجین و به صورت خلع و مبارات صورت می گیرد باید آن را یک عمل حقوقی یک طرفه به شمار آورد[5]. یا در بیان حیازات مباحات ماده 146 و 147 یک طرفه بودن این اعمال را بیان می کند . حال با توجه به این موارد ذکر شده مشخص می شود که نویسندگان قانون مدنی ایران به تعریف ایقاع نپرداخته و تنها به بیان انواع آن و قواعد حاکم بر آن پرداخته است .

حال با توجه به این نقض موجود و نیز این که از عدم وجود یک تعریف از ایقاع در بین حقوق دانان تعاریف متفاوت وجود دارد و در بعضی موارد اختلاف نظر موجود است مانند امکان یا عدم امکان تملیک قهری پس با توجه به این اوصاف بر قانون گذار ماست که این نقیصه را برطرف کرده و به اختلافات پایان دهد و یک تعریف جامع و مانع از ایقاع را بیان نماید .

گفتار دوم : تمیز ایقاع از عقد

از آن چه درباره تعریف و ماهیت ایقاع گفته شد تفاوت عقد و ایقاع آشکار می شود ولی در این زمینه نکته هایی هست که طرح مستقل و دوباره آن را ایجاب می کند .

این تفاوت ها را که به یاری استقراء از قوانین پراکنده به دست می آید در دو رکن اصلی می توان خلاصه کرد . تحلیل این دو رکن معیار تمییز ایقاع را از عقد بدست ما می دهد و با استفاده از آن می توان به شناسایی مصداق های پراکنده و مورد اختلاف پرداخت .